Moguć toksični oblak, eksplozije i ugroženost do 20.000 stanovnika u radijusu od tri kilometra
U slučaju iznenadnog prekida struje i vode u postrojenju Koksare Lukavac, posljedice bi mogle biti katastrofalne – ne samo za radnike u pogonu, već i za šire gradsko područje. Riječ je o industrijskom kompleksu u kojem temperature u pećima dostižu i preko 1000°C, a proces proizvodnje zavisi od stalne regulacije toplote, ventilacije i hlađenja.
Prvi minuti: kolaps sistema
U trenutku nestanka struje i vode, svi sistemi hlađenja, ventilacije i pročišćavanja gasova prestaju s radom.
U koksnim komorama počinje naglo nakupljanje topline i gasova, što stvara pritisak koji može dovesti do pucanja zidova peći.
Bez struje i vode, peći u koksari postaju kao zatvoreni kotlovi pod pritiskom. Dovoljno je nekoliko minuta da dođe do pregrijavanja i pucanja zidova.
Toksični oblak nad gradom
U takvom scenariju u atmosferu bi se počela oslobađati mješavina otrovnih gasova – ugljen-monoksida (CO), sumporovodika (H₂S), benzena, fenola i amonijaka.
Bez struje ne rade ventilatori ni baklje koje te gasove normalno spaljuju, pa bi se toksični oblak brzo širio.
Zona visoke opasnosti (0–2,5 km)
Naselja:
- Naselje Koksara
- Hrvati
- Industrijska zona
- Dio Lukavac Mjesta
U ovoj zoni bi posljedice bile trenutne i direktne. Bez hlađenja, pritisak u baterijama bi narastao, a sistemi sigurnosnih ventila otkazali. U roku od nekoliko minuta moglo bi doći do požara, eksplozija i oslobađanja visoko otrovnih gasova.
Stanovnici bi morali biti hitno evakuisani, jer bi udisanje gasova moglo biti smrtonosno u roku od nekoliko minuta.
Procijenjen broj stanovnika: oko 1.500–2.000.
Zona srednje opasnosti (2,5–5 km)
Naselja:
- Lukavac Mjesto
- Lukavac grad
- Bistarac
- Modrac
- Bokavići
- Duboštica Donja (sjeverni dio)
- Šićki Brod (donji dio)
- Huskići
Toksični oblak bi mogao zahvatiti ovu zonu u roku od 15–30 minuta, zavisno od smjera vjetra.
Građani bi morali zatvoriti prozore, isključiti ventilaciju i ostati u zatvorenom prostoru dok traje akcija spašavanja.
Procijenjen broj stanovnika: oko dodatnih 8.000–10.000.
Zona niže opasnosti (5–8 km)
Naselja:
- Tabaci
- Puračić
- Devetak
- Gnojnica
- Sižje
- Krtova
Ova naselja su u višim zonama i izvan neposredne eksplozivne zone, ali bi mogla biti pogođena sekundarnim zagađenjem zraka i širenjem toksičnih čestica i dima.
U slučaju nepovoljnog vjetra, stanovnici bi bili izloženi povećanim koncentracijama benzena, amonijaka i čađi, što bi moglo izazvati kratkoročne zdravstvene tegobe — mučninu, kašalj, gušenje i iritaciju očiju.
Procijenjen broj stanovnika: oko 3.000–6.000.
Ukupna procjena ugroženosti
| Zona | Radijus | Procjena ugroženih |
|---|---|---|
| Visoka opasnost | 0–2,5 km | 2.500–4.000 |
| Srednja opasnost | 2,5–5 km | 8.000–10.000 |
| Niža opasnost | 5–8 km | 3.000–6.000 |
| Ukupno | — | do 20.000 stanovnika |
To znači da bi gotovo polovina stanovnika Grada Lukavca (ukupno ~43.000) bila direktno ili indirektno ugrožena u prva 24 sata nakon incidenta.
Rizik od eksplozije i požara
Kada bi se napajanje električnom energijom iznenada ponovo uspostavilo, gasovi nakupljeni u cjevovodima mogli bi izazvati eksplozije u sistemima za sagorijevanje.
Takva detonacija bi mogla zapaliti deponije uglja i koksnog gasa, što bi izazvalo veliki industrijski požar koji bi se širio danima.
Ekološka katastrofa
Osim zagađenja zraka, došlo bi i do kontaminacije tla i vode, jer bi se zaustavio sistem za hlađenje i otpadne vode, a toksične tečnosti mogle bi dospjeti u kanal Modrac – Spreča, čime bi ugrozile čitav nizvodni ekosistem.
Prema procjenama ekologa, takav incident bi imao posljedice „ranga manjeg hemijskog incidenta u Pancevu 1999. godine“, a obnova postrojenja i čišćenje terena trajali bi mjesecima.
Iznenadni prekid struje i vode u Koksari Lukavac mogao bi u roku od nekoliko minuta izazvati toksično zagađenje, požare i gubitak ljudskih života. U radijusu do 3 kilometra procjenjuje se potencijalna ugroženost do 20.000 stanovnika, što ovaj rizik čini jednom od najozbiljnijih industrijskih prijetnji u Tuzlanskom kantonu.
NAPOMENA: RADI SE O HIPOTETSKOM SCENARIJU A NE O STVARNOJ OPASNOSTI
